SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

BUYU’ ve İCARE BAHSİ

<< 3479 >>

NUMARALI HADİS-İ ŞERİF:

 

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى الرَّازِيُّ ح و حَدَّثَنَا الرَّبِيعُ بْنُ نَافِعٍ أَبُو تَوْبَةَ وَعَلِيُّ بْنُ بَحْرٍ قَالَا حَدَّثَنَا عِيسَى وَقَالَ إِبْرَاهِيمُ أَخْبَرَنَا عَنْ الْأَعْمَشِ عَنْ أَبِي سُفْيَانَ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نَهَى عَنْ ثَمَنِ الْكَلْبِ وَالسِّنَّوْرِ

 

Câbir b. AbdiIIah (r.a)'dan rivayet edildiğine göre; Hz. Nebi (s.a.v.), köpek ve kedinin parasından (satılıp karşılığında para almaktan) nehyetti.

 

 

İzah:

Tirmizî, buyu'; Nesâî, buyu', sayd; İbn Mâce, ticârât; Ahmed b. Hanbel, III, 339, 349, 386.

 

Tirmizî, hadisin isnadında ızdırab olduğunu söyler. Beyhakî de; hadisin, Müslim'in şartlarına uygun olup Buharî'nin şart­larına ise uymadığını belirtir.

 

Beyhakî'nin ifadesine göre hadisin Buharî'nin şartlarına uymayan yö­nü isnaddaki Ebû Süfyân'dır. Çünkü Buhari onun hadisine itimad etmez. Müslim'in hadisi Sahih'ine almamasına sebep de Nekî b. Cerrâh'ın A'meş'-ten rivayet etmiş olmasıdır.

 

Hadiste, köpek ve kedinin satışları söz konusu edilmektedir. Köpek sa­tışı ile ilgili bir miktar malumat, 3421 ve 3428 nolu hadislerde verilmişti. Bu­rada kısaca kedi satışı ve bunun karşılığında alınan para üzerinde durmak istiyoruz.

 

Hattâbî'nin ifadesine göre; kedi satışının nehyedilmesi iki sebepten olabilir:

 

1- Kedinin zaptedilmesi, dolayısıyla alıcıya teslimi mümkün değildir. Çün­kü kedi evlerde dolaşır, görünür, sonra kaybolur. Ne ahırlara bağlanan hay­vanlara ne de kafeslerdeki kuşa benzer. Bazan, insanlara alışmışken tekrar vahşileşir. Bir daha insanların arasına dönmez ve yakalanamaz. Müşteriye teslim edilse bile, onun kediyi bağlayıp o şekilde faydalanması mümkün de­ğildir. İşte bunlardan dolayı kedinin satışı nehyedilmiştir.

 

2- Kediler değişik evlere girip çıkarlar. Böylece birçok kişi bunlardan faydalanabilir. Eğer satışı caiz olursa bu istifade ortadan kalkar. Mülkiyet iddiasıyla insanlar arasına anlaşmazlıklar girer.

 

Bazı görüşlere göre ise satışı nehyedilen kedi vahşi kedidir. Evcil olan­ların satılması ise caizdir.

 

Bir kısım âlimler ise, hadisin isnadını tenkid etmişler, Rasûlullah'tan bu­nun sabit olmadığını zannetmişlerdir. Kedi satışının hukukî sonucu konu­sunda âlimler hemfikir değildirler.

 

İbn Abbas, Hasenü'l-Basrî, İbn Şîrîn, Hakem, Hammâd, Mâlik b. Enes, Süfyân es-Sevrî, ashâb-i re'y (Hanefîler), Şafiî, Ahmed ve İshak'a göre kedi satışı caizdir. Ebû Hureyre, Câbir, Tâvûs ve Mücâhid'e göre ise mekruhtur.

 

Şevkânî; kedi satışının cumhura göre caiz, ashab-ı hadise göre haram olduğunu nakleder. İbn Rüşd de, "Kedi satışı hakkında nehy sabittir, fakat cumhur caiz oluşuna hükmetmiştir" demektedir.

 

Hadislerde kedi satışı yasaklandığına göre, âlimler ya hadisin isnadındaki izdırap yönünden onu delil saymamışlardır; ya da hadisteki nehyi ten­zihe hamletmişlerdir. Bir şeyin tenzîhen mekruh olması, onun caiz olmama­sını gerektirmez. Âlimlerin, sahih ve sabit bir hadisin hilâfına bir görüşe varmaları söz konusu olmaz.